تاریخچه گوهر شناسی در جهان‌ ، در مقاله قبل به بررسی تعریف گوهر چیست پرداختیم که در این مطلب به مبحث تاریخچه گوهر شناسی می پردازیم. ‍‍‍‍

طبق شواهد تاریخی ، انسان ها ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح از گوهر ها برای زینت خود استفاده می کرده اند و به نظر می رسد هندی ها و ایرانیان اولین اقوامی بودند که در این راه پیش قدم بوده اند.

مصریان نیز از ۷۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ، گوهر ها را به عنوان زینت مورد استفاده قرار می داده اند.

کم کم گوهر ها تراش یافتند و به اشکال گوناگون در گردن ، گوشی ، دست و پای توانگران خودنمایی کردند تا نشان دهنده برتری آنها باشند.

تاریخچه گوهر شناسی در جهان :

سنگ های قیمتی نمایانگر قدرت و ثروت فرمانروایان قدیم بوده و تاریخ بشر، شاهد جنگ های خونین بسیار زیادی برای دستیابی حکمرانان به گنجینه ها و جواهرات رقیبان بوده است.

طبق تاریخچه گوهر شناسی ، از میان اولین گوهر های مورد استفاده انسان ها می توان به عقیق ، کوارتز ، کهربا ، یشم سبز ، مروارید ، فیروزه ، زمرد ، لاجورد و سرپانتین اشاره نمود.

احتمالاً اولین کتابی که در زمینه کانی شناسی و گوهر شناسی نوشته شده متعلق به ارسطو ، دانشمند یونانی بوده است.

تاریخچه گوهر شناسی در ایران :

دانشمندان ایرانی کتبی درباره ی کانی شناسی نوشته اند که سهم بسیار مهمی در پیشرفت علم کانی شناسی و گوهرشناسی داشته است.

از قرن دوم تا قرن یازدهم هجری حدود ۳۵ عنوان کتاب در زمینه ی کانی شناسی و گوهر شناسی در ایران تألیف شده است که از جمله این کتب می توان به موارد زیر اشاره نمود :

• « القانون فی الطب » ابوعلی سینا
• « الجماهیر فی معرفه الجواهر » ابوریحان بیرونی
• « جواهرنامه » خواجه نصیرالدین طوسی
• « جواهرنامه سلطانی » محمدبن منصور
• « تنسوق نامه ایلخانی » خواجه نصیرالدین طوسی
• « علل المعادن » جابربن حیان

تاریخچه گوهر شناسی و کتاب های گوهر شناسی در ایران :

کتابی که ایرانیان درباره ی کانی ها و گوهر ها نوشته اند از نظر علمی در یک سطح نیستند برای نمونه کتاب الجماهر ابوریحان بسیار برتر از سایر کتب تألیف شده در این موضوع است و مطالب غیرمعقول در ان کم می باشد.

ابوریحان بیرونی در کتاب الجماهر وزن مخصوصی ۱۸ کانی را تعیین نموده که با وزن مخصوص امروزی آنها اختلاف کمی دارد.

پس از کتاب الجماهی کتاب تنسوق نامه خواجه نصیرالدین طوسی در مرتبه بعدی قرار می گیرد.